Aile hukukunda zorunlu arabuluculuk uygulamasının gündeme gelmesi, toplumun farklı kesimlerinde tartışmalara yol açtı. Ticari ve iş hukukunda devreye sokulan bu sistemin aile hukukuna taşınması, kimi çevreler tarafından çözüm odaklı bir yaklaşım olarak görülürken, kimileri tarafından ise endişeyle karşılanıyor. Peki, aile hukukunda zorunlu arabuluculuk nedir ve nasıl uygulanacak?
Aile Hukukunda Arabuluculuk Neler Getiriyor?
Üzerinde çalışılan düzenlemelere göre; boşanma, nafaka, mal paylaşımı, velayet, tazminat ve çocuk ile kişisel ilişki kurma gibi uyuşmazlıklar artık mahkeme öncesinde arabuluculara taşınabilecek. Aile mahkemesi hakimi, tarafları uzlaştırma amacıyla arabulucuya yönlendirecek. Bu sistemle, aile içindeki uyuşmazlıkların daha hızlı, gizli ve dostane bir şekilde çözülmesi hedefleniyor.
Aile Arabuluculuğu süreçleri hakkındaki detaylı bilgilere, sitemizde yer alan Aile Hukuku’nda Arabuluculuk: Uzlaşma ile Barışı Sağlayan Çözümler isimli yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Arabuluculuk Süreci Nasıl İşleyecek?
Aile hukuku kapsamındaki arabuluculuk süreci, tarafların uzlaşmaya varabilmesi için birkaç aşamadan oluşacak:
- Başvuru ve Sürecin Başlatılması: Aile mahkemesi hakimi, uyuşmazlık yaşayan tarafları bir arabulucuya yönlendirecek.
- Uzlaşma Çabası: Aile hukuku üzerine uzmanlaşmış arabulucular, taraflar arasında iletişimi sağlayarak ortak bir çözüm yolu bulmaya çalışacak.
- Hakimin Onayı: Arabuluculuk sürecinde varılan anlaşma, her durumda hâkimin onayına sunulacak.
- Gizlilik İlkesi: Süreç boyunca aile içi sırlar ve tartışmalar gizli kalacak.
Ancak boşanma talebinin şiddet gibi ciddi nedenlere dayanması durumunda, arabuluculuk devre dışı bırakılarak doğrudan mahkeme süreci başlatılacak. Ayrıca, arabulucu bir tarafın hak kaybına uğradığını düşünürse süreci sonlandırabilecek ve tarafların hukuki destek almasını önerebilecek.
Aile arabuluculuğuna ilişkin çeşitli konular, toplumun farklı kesimleri arasında tartışmalara neden oluyor. Aile hukukuna ilişkin süreçlerin arabuluculuğa elverişli olmadığı yönündeki görüşler dile getirilebiliyor.
Aile içi şiddet gibi önemli hukuki boyutu olan süreçlerin ve velayet gibi mahkemelerde çözümlenmeye devam edilecek konuların arabuluculuk süreçleri dışında bırakılması, bu konudaki eleştirilere önemli bir cevap niteliği taşıyor. Zira bu açılardan hassas olan süreçlerde, aile hukuku içinde mahkeme yolu kapatılmış olmuyor.
Tam aksine, bu sürece gerçekten ihtiyaç duyacak uyuşmazlıkların mahkemelerde görülmesi sağlanırken; daha hızlı ve dostane şekilde sonuçlanabilecek uyuşmazlıkların mahkemeler üzerindeki yükü artırmaması amaçlanıyor.
Arabulucular İçin Özel Eğitim
Bu sistem kapsamında Aile Arabuluculuk Merkezleri oluşturulacak. Bu merkezlerde, hukukçu arabulucuların yanı sıra psikologlar ve sosyologlar gibi uzmanlar da görev alacak. Sürecin denetimi ise aile hakimleri tarafından yapılacak.
Proje kapsamında görev alacak arabuluculara 300 saatlik bir eğitim programı sunulacak. Eğitimler aile hukukunda uzmanlaşmış hakimler, avukatlar, akademisyenler ve uluslararası alanda tanınmış arabulucular tarafından verilecek. Eğitimin temel başlıkları arasında şunlar yer alıyor:
- Aile arabuluculuğunun yasal çerçevesi,
- Güven inşası ve dostane ilişki kurulması,
- Güç dengesizliği ve aile içi şiddet durumları,
- Çocukların risk grupları ve korunması.
Eğitimleri başarıyla tamamlayan arabulucular, hakim denetiminde görev yapmaya başlayacak.
Aile hukuku uyuşmazlıklarının mahkemeye taşınmadan çözülmesi, yargının iş yükünü hafifleteceği ve süreçlerin daha hızlı çözülmesini sağlayacağı için büyük önem taşıyor. Bu süreçlerin uzmanlar tarafından yönetilmesi ve özellikle aile arabuluculuğu konusunda özel olarak eğitimler almış arabulucularla ilerlemesi, sistemin öngörülen olumlu etkilerinin sağlanması açısından kritik rol oynuyor.