Arabuluculuk süreçleri ile ilgili sık gündeme gelen kavramlardan bir tanesi, İcra Edilebilirlik Şerhi’dir.
Bu yazıda, İcra Edilebilirlik Şerhi’nin ne olduğu, hangi durumlarda alınması gerektiği ve ne gibi senaryolarda zorunlu olduğu konusunda bilgilere ulaşabilirsiniz.
Arabuluculuk Süreçleri Normal Şartlarda Nasıl Tamamlanır?
Arabuluculuk süreçlerinde ideal senaryo, tarafların herhangi bir mahkeme / dava süreci yaşamadan uyuşmazlıklarını gidermesi ve ortak bir paydada buluşmasıdır.
Arabuluculuk sürecinin başarıyla tamamlandığı durumlarda, taraflar bir “anlaşma belgesi” imzalar. Bu belgede her iki tarafın, tarafların avukatlarının ve arabulucunun imzaları yer alır.
Bu anlaşma imzalandıktan sonra, süreç başarıyla tamamlanmış olarak kabul edilir. İki taraf da anlaşma belgesinde yazılı olarak yer alan yükümlülüklerini yerine getirdiğinde, arabuluculuk süreci tamamlanmış olur. Bu durumda, İcra Edilebilirlik Şerhi’ne gerek kalmayacaktır.
İcra Edilebilirlik Şerhi Nedir? Ne Zaman İcra Edilebilirlik Şerhi Alınması Gerekir?
Arabuluculuk sürecinin başarıyla tamamlanması, ancak taraflardan birinin belgede imzasının bulunmaması veya anlaşmanın şartlarını yerine getirmemesi durumunda, sürecin tamamlanması için İcra Edilebilirlik Şerhi alınması gerekebilir.
İcra Edilebilirlik Şerhi, arabuluculuk sürecinde çıkan kararları tamamen yasal hale getiren bir belgedir. Basit ifadeyle, İcra Edilebilirlik Şerhi alındığı takdirde arabuluculuk süreci mahkeme kararı ile denk olarak değerlendirilir. Bu belge, tarafların yaptığı anlaşmanın uygulamaya konulmasında kullanılacak zorunlu bir belge olarak tanımlanabilir.
İcra Edilebilirlik Şerhi Nasıl Alınır?
Eğer taraflar arabuluculuk süreci dışında birbirlerine bir dava açmamışsa, icra edilebilirlik şerhi Sulh Hukuk Mahkemeleri’ne yazılacak bir dilekçe ile alınabilir.
Arabuluculuk süreçlerinin geleneksel yargı süreçlerine göre önemli bir avantajı, bu süreçlerin çok daha hızlı ilerlemesidir. İcra Edilebilirlik Şerhi’ne ihtiyaç duyulan senaryolarda da bu avantaj korunur: Dilekçe ile yapılan talep sonrasında, ayrıca bir duruşma yapılmasına gerek yoktur. Mahkeme, bu talebi incelerken yalnızca anlaşmanın içeriğinin arabuluculuğa elverişli olup olmadığını ve kararın uygulanabilir nitelikte olup olmadığını değerlendirir.
Bu iki durumun yerine getirildiği senaryolarda, başka herhangi bir şart aranmaksızın İcra Edilebilirlik Şerhi hızlı bir şekilde alınabilir.
Özel Durumlar
Bu konuya önemli bir istisna, Aile Hukuku’na ilişkin süreçlerdir. Aile Hukuku ile ilgili uyuşmazlıklarda, mahkeme süreci daha detaylı değerlendirmek için duruşma yapılmasını isteyecektir.
İcra Edilebilirlik Şerhi, gayrimenkuller üzerinde ortaya çıkan uyuşmazlıklarda da özel bir rol oynamaktadır. 2024 yılında yürürlüğe giren 9. Yargı Paketi ile yapılan düzenlemelere göre, bu alanda ortaya çıkan uyuşmazlıklar tamamen arabuluculuk süreci ile çözülebilmektedir. Tarafların bu konuda bir arabulucuya başvurması ve ortak bir karara ulaşması durumunda, alınacak icra edilebilirlik şerhi Tapu Müdürlükleri tarafından da resmi bir belge olarak değerlendirilecektir.
Bir başka deyişle, bu uyuşmazlık arabuluculuk yolu ile çözüldüğünde, süreç sonunda alınacak belge tapuda yapılacak işlemler için resmi bir belge olarak görülecek ve tarafların işlemlerini tamamlamak için başka bir belge almasına gerek kalmayacaktır.